حوكمی وه‌ر گرتنی مه‌عاشی تقاعودی سه‌ربازی
پرسیار /پیاوێكی عه‌سكه‌ر له‌یه‌كیك له‌جه‌یشه‌كان له‌دوای ته‌واو بونی عه‌سكه‌ری و ته‌قاعود بونی ، فیری ته‌وحید بوه و ته‌سلیم بوه
به‌لام ئیسته مه‌عاشی تقاعود بونی هه‌یه هی جه‌یش
یه‌كه‌م : حوكمی ئه‌و پاره‌یه چیه كه‌وه‌ری ئه‌گریت
دووه‌م : حوكمی ئه‌م كه‌سه چیه؟ ئه‌م پاره وه‌ر گرتنه ئه‌بیته واتای ئه‌وه كه ته‌برای نه‌كردوه له‌و كوفره‌ی پیشوی كه‌له‌جه‌یشدا بوه
زوو جوابم به‌نه‌وه بارك الله فیكم
وه‌لام /
مه‌عاشی ته‌قاعود بون ئه‌گه‌ر پیش ته‌قاعود بونی پاره‌یان لی وه‌ر گرتنی واته ( پاره‌یان بریوه له مانگانه‌كه‌ی و دواتر وتویانه ئه‌ی خه‌ینه‌وه سه‌ر كاتی ته‌قاعود بونه‌كه) رۆژی له‌رۆژان كردبیتی ئه‌وه قه‌رزه ، ئه‌وه ئه‌بیته ریبا چونكه زیاده‌ی ئه‌چیته سه‌ر هه‌روه‌ك چۆن عاده‌ته
ئه‌گه‌ر توانی ئه‌ونده‌ی كه له‌مانگانه‌كه‌یان بریوه ئه‌ونده وه‌ر بگریته‌وه وه‌ك قه‌رزه‌كه وه دوای ئه‌وه واز بیهنت لیی
ئه‌مه نزیكه له‌صه‌وابه‌وه ، خۆتان به‌دور بگرن له سوو
له‌سه‌بب نزلی ئایه‌تی ریبا هاتوه
أَنَّ هَذَا السِّيَاقَ نَزَلَ فِي بَنِي عَمْرِو بْنِ عُمَيْرٍ مِنْ ثَقِيفٍ، وَبَنِي الْمُغِيرَةِ مَنْ بَنِي مَخْزُومٍ، كَانَ بَيْنَهُمْ رِبًا فِي الْجَاهِلِيَّةِ، فَلَمَّا جَاءَ الإِسْلَامُ وَدَخَلُوا فِيهِ، طَلَبَتْ ثَقِيفٌ أَنْ تَأْخُذَهُ مِنْهُمْ، فَتَشَاوَرُوا وَقَالَتْ بَنُو الْمُغِيرَةِ: لا نُؤَدِّي الرِّبَا فِي الْإِسْلَامِ فَكَتَبَ فِي ذَلِكَ عَتَّابُ بْنُ أَسِيدٍ نَائِبُ مَكَّةَ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ،
پاشان ئه‌م ئایه‌ته دابه‌زی "
يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَذَرُوا مَا بَقِيَ مِنَ الرِّبَا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَإِنْ تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُءُوسُ أَمْوَالِكُمْ لا تَظْلِمُونَ وَلا تُظْلَمُونَ) (البقرة:278-279)
واته : ئه‌ی ئه‌وانه‌ی باوه‌ڕتان هێناوه، پارێزکارو خواناس بن و واز له پاشماوه‌ی سوو بهێنن ئه‌گه‌ر ئیماندارن.
خۆ ئه‌گه‌ر وانه‌که‌ن، ئه‌وه جه‌نگ له‌گه‌ڵ خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌یدا ڕابگه‌یه‌نن (که سه‌رئه‌نجامه‌که‌ی زۆر سامناکه)، خۆ ئه‌گه‌ر ته‌وبه بکه‌ن و (له سوو خۆری واز بهێنن) ئه‌وه ته‌نها سه‌رمایه‌کانتان بۆ هه‌یه وه‌ری بگرنه‌وه، نه سته‌م ده‌که‌ن (له قه‌رزاره‌کان) نه سته‌متان لێ ده‌کرێت.
وه به‌پی چه‌وانه‌وه : ته‌قاعود بون له‌كاتی كافریتی دا له‌ناو وڵات دا به‌س هی به‌ساڵا چوانه و هیچ سه‌خه‌ریكیان بۆی نییه ئه‌مه خۆی له‌ئه‌سل دا هیچ نییه
به‌لام ئه‌گه‌ر بانگ كرانه‌وه بۆ شه‌ر و پشتیان بی به‌سترا رۆژی له‌رۆژان ئه‌وه نابی بیكات
جگه له‌وه‌ش واجبه مه‌رته‌به‌كان هه‌موی بزانیت
چونكه ولات تا ولاتی تر فه‌رقی هه‌یه و هه‌ندیكان به‌س ته‌قاعودنیان ئه‌كه‌ن و لیان ئه‌گه‌رین وه هه‌نیكان پشتیان بی ئه‌به‌ستن
وه زۆر جار توشی حه‌رام و كوفر ئه‌بیت ئه‌بیت ئاگای له‌هه‌موی بیت
ئه‌مه بۆ ته‌قاعود بون و پاره‌ی ته‌قاعود بۆ سه‌رباز و غه‌یری سه‌رباز
ئه‌ما بۆ حوكمی پاره‌كه‌ی
له‌ئه‌سل دا حه‌رامه وه‌ك چۆن ئاره‌ق بكریت وه ئه‌بیته كوفر وه‌ك به‌شدار بون له‌ناو جه‌یشی موشكرین دا ، ئه‌گه‌ر پیشوو كافر بوی و ئیسته موسلمان بوی واجب نییه له‌سه‌رت واز له‌وپاره بهینت كه له‌جاهیلی دا ده‌ستت كه‌وتوه ؟ وه‌ك چۆن پیغمبه‌ر صلی الله علیه وسلم ئه‌فه‌رموی (من أسلم على شيء فهو له) (رواه البيهقي وابن عدي بسند صحيح).
واته : ئه‌وه‌ی موسلمان بوو له‌سه‌ر شتیك یاخود كاسپیه‌ك یان مالیك ئه‌وه ئه‌ییته‌مالی ئه‌و
له‌حدیثی سولحی حوده‌یبه له المسور بن مخرمة ومروان: (وَكَانَ المُغِيرَةُ صَحِبَ قَوْمًا فِي الجَاهِلِيَّةِ فَقَتَلَهُمْ، وَأَخَذَ أَمْوَالَهُمْ، ثُمَّ جَاءَ فَأَسْلَمَ، فَقَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: (أَمَّا الإِسْلاَمَ فَأَقْبَلُ، وَأَمَّا المَالَ فَلَسْتُ مِنْهُ فِي شَيْءٍ) (رواه البخاري)
پیغمبه‌ری خودا صلی الله علیه وسلم ئه‌مری پی نه‌كرد واز له‌ماله‌كه‌ی بهینت كه دستی كه‌وت بوو
وه ئه‌گه‌ر ئیسته ئه‌و پاره‌ی تۆ بۆته قه‌ریزك له‌سه‌ریان له‌جاهیلی دا ئه‌وه قه‌ریزكه لایان ئه‌وه نوه‌ی ماله‌كه‌ی پیشویه‌تی
له‌هه‌مو حاڵه‌ته‌كانی نابی تۆ رازی بیت به‌كوفریان و به‌حرامیان به‌وه‌ی كه سودی پاره‌ی وه‌ر گرتوه له‌پیش موسلمان بونی
وه‌هه‌ندیك له‌موسلمانان ئه‌و مه‌عاشه به غه‌نیمه‌ت ئه‌زانن كه له‌كافرانی وه‌ر بگرن به‌به‌لگه‌ی حدیثی عهدی ئیسلام ئه‌مه نابیته به‌لگه
بۆ وه‌لاء دان به‌كافره‌كان وه‌یان رازی بون له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی دژایه‌تی ئیسلام ئه‌كه‌ن
خولاصه :
بون به‌سه‌رباز بۆ ده‌سه‌لات كوفر و شیركه و حسابی وه‌ك ئه‌و سه‌رۆكه تاغوته‌یه
هه‌ركه‌سێك واز بیهنت له‌و ته‌برا بكات لیان و ئیمان بیهنت به‌خودا ئه‌وه موسلمان ئه‌بیت
وه ئه‌و پاره‌و سه‌روه‌ت و سامانه‌ی كه‌پیشوو به‌و پاره‌ی سه‌ربازییه كرده‌ویه‌تی و ماویه‌ته‌وه ئه‌وه ماڵی خۆیه‌تی
ئه‌گه‌ر پاره‌ی خۆیان بۆ لابردبیت و بۆ خستنه سه‌ری تقاعودی ئه‌وه بای ئه‌وپاره‌ی خۆی وه‌ر بگریته‌وه لیان
ئه‌گه‌ر نا ئه‌و پاره‌شی وه‌ر ئه‌گریت حه‌رامه جگه له‌وه‌ی كه پیش موسلمان بونه‌كه‌ی خستویانته سه‌ر ته‌قاعود بونه‌كه‌ی
Post A Comment: